Araştırma etkisi (research impact); bir araştırmanın, bilimsel veya toplumsal açıdan ne kadar önemli ve etkili olduğunu değerlendirmek için kullanılan bir ölçüttür. Araştırmanın; ekonomiye, topluma, çevreye veya kültüre yaptığı katkıları belirtir. Bu yönüyle araştırma etkisi, akademik araştırmaya yapılan katkıların ötesindedir.
Araştırma etkisi; araştırmanın toplum, bilim, ekonomi ve politika üzerindeki etkisini değerlendiren bir kavramdır. Bu yüzden bir araştırmanın, araştırma etkisini ölçmek önemlidir. Önemli olmasının diğer nedenleri şunlardır:
Bilimsel ilerleme: Araştırma etkisi, bilimsel ve akademik ilerlemenin ölçülmesine yardımcı olur. Bilim dünyası, yeni bilgilerin ve keşiflerin paylaşılmasına dayalı bir yapıya sahiptir. Araştırma etkisi bilim insanları için; yeni hipotezlerin ve bulguların, bilimsel alanlara nasıl katkı sağladığını anlamak için önemlidir.
Toplumsal farkındalık ve iyileşme: Araştırma, toplumun farklı kesimlerine ve insanların yaşamlarına olumlu etkiler sağlayabilir. Örneğin tıbbi araştırmalar, hastalıkların tedavisi için önemli katkılarda bulunabilir. Sosyal bilimlerde yapılan araştırmalar ise, sosyal politikaların geliştirilmesine ve toplumsal sorunların çözülmesine yardımcı olabilir. Bu yüzden bir araştırma, toplumun genel refahını artırabilir.
Ekonomik katkı: Araştırma; yeni teknolojilerin geliştirilmesi, iş dünyası için fırsatlar yaratılması ve ekonomik büyüme konularında fayda sağlayabilir. İnovasyon ve teknolojik ilerleme, araştırma sonuçlarının ekonomik etkisini gösterir. Bu da işletmelerin rekabetçiliğini artırabilir ve yeni iş fırsatları yaratabilir.
Stratejik karar verme: Araştırma, stratejik karar vericilerin bilinçli ve bilimsel temelli kararlar almasına yardımcı olabilir. Karar vericiler, araştırma sonuçlarına dayalı olarak strateji değişiklikleri yapabilir veya mevcut stratejilerini geliştirebilir.
Kaynak tahsisi: Araştırma etkisi, kaynakların daha etkili bir şekilde dağıtılmasına yardımcı olabilir. Araştırma projeleri ve çalışmaları, kamu ve özel sektördeki yatırımların ve kaynakların yönlendirilmesi konularında önemlidir. Araştırma etkisinin değerlendirilmesi, bu kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlar.
Araştırma etkisi ölçümü, çok çeşitli faktörleri içeren karmaşık bir süreçtir ve ölçüm yöntemi; araştırmanın türü, hedef kitlesi ve amaçlarına göre değişebilir. Araştırma etkisini ölçmek için kullanılan bazı yaygın yöntemler şunlardır:
Atıf sayıları: Bilimsel araştırmalarda en yaygın kullanılan araştırma etkisi ölçümü; bir çalışmanın diğer araştırma makaleleri tarafından ne kadar sık alıntılandığını değerlendirmektir. Bu değerlendirme, araştırmanın diğer bilim insanları tarafından kabul edildiğini ve önemli olduğunu gösterebilir. atıf sayıları; Web of Science, Scopus ve Google Scholar gibi indekslerden elde edilebilir.
H-indeksi: Bir araştırmacının veya bir çalışmanın bilimsel etkisini ölçmek için kullanılan bir metriktir. Bir araştırmacının H-indeksi, bir araştırmacının veya çalışmanın ne kadar yaygın olarak alıntılandığını gösterir.
Altmetrikler (Altmetrics): Bir araştırma çalışmasının sosyal medya paylaşımları, medya kapsamı, blog yazıları, forum tartışmaları ve çevrimiçi etkileşim gibi dijital izlerini ölçen yeni bir yöntemdir. Bu yöntem, araştırmanın toplumsal ve medya ilgisi çekip çekmediğini gösterir.
Proje etkisi: Araştırma projeleri ve programlarının etkisi; proje başarıları, katkıları ve hedeflere ulaşma derecesi gibi faktörlere dayanarak ölçülebilir. Bu faktörler; proje sonuçlarının uygulanabilirliği, toplumsal veya ekonomik fayda sağlama yeteneği ve politika değişikliklerine katkısı gibi ölçütlere dayanabilir.
Toplumsal etki değerlendirmesi: Araştırmanın toplumsal etkisini değerlendirmek için anketler, mülakatlar ve vaka çalışmaları gibi nitel araştırma yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler, araştırmanın toplumda nasıl kullanıldığını ve hangi türde değişikliklere yol açtığını daha ayrıntılı bir şekilde inceleme imkânı sağlar.
Ekonomik etki: Araştırmanın ekonomik etkisini ölçmek için işletme karları, yeni iş fırsatları, maliyet tasarrufu ve rekabet avantajı gibi ekonomik göstergeler kullanılabilir.
Stratejik etki: Araştırma çalışmalarının karar vericiler üzerindeki etkisi, stratejik etki olarak adlandırılır. Araştırma sonuçları; strateji oluşturma süreçlerine katkı sağlayabilir ve strateji değişikliklerinin geliştirilmesine veya uygulanmasına yardımcı olabilir. Stratejik etki, stratejik değişikliklerinin hayata geçirilmesiyle veya politika belgelerinin yazılmasıyla ölçülebilir.
Sonuç olarak araştırma etkisi; araştırma çalışmalarının toplum, bilim, ekonomi ve strateji üzerindeki önemli etkilerini değerlendirerek, araştırma dünyasının ve toplumun daha iyi anlayışını ve gelişimini destekler. Araştırma etkisinin belirlenmesi; araştırmacılara, finansman kuruluşlarına, strateji oluşturanlara ve topluma, araştırmanın değerini daha iyi anlama ve daha iyi kararlar alma fırsatı sunar. Jane Goodall’ın “In the Shadow Man” adlı kitabında da belirttiği gibi:
"Science is not just an end in itself, but a means to a better understanding of ourselves and the natural world.”
"Bilim, sadece bilimin kendi içindeki bir mesele olmaktan çok, insanlığın ve doğanın nasıl çalıştığını daha iyi anlama yoludur."
Comments