Dspace nedir?
DSpace, açık kaynaklı bir dijital arşiv ve açık erişim yazılımıdır. Bu yazılım; kurumların dijital içerikleri yönetmelerini, depolamalarını ve paylaşmalarını sağlar. DSpace özellikle; akademik ve araştırma kurumları, kütüphaneler, müzeler ve diğer bilgi kuruluşları için tasarlanmıştır.
DSpace yazılımının temel özellikleri şunlardır:
Dijital depolama: Kullanıcıların elektronik tezler, makaleler, raporlar, resimler, videolar gibi çeşitli dijital içerikleri depolamalarına imkân sağlar.
Açık erişim (Open Access): DSpace, kullanıcıların depolanan içeriğe açık erişim sağlamalarına izin verir. Bu özellik, kullanıcıların dünya çapında bu bilgilere ücretsiz olarak erişmesini sağlar.
Yönetim ve arama: DSpace, içeriklerin kolay yönetilmesini ve kullanıcıların etkili bir şekilde arama yapmalarını sağlayacak araçlar içerir.
Özelleştirme: Kullanıcılar, DSpace yazılımını kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir. Her bir kurumun farklı gereksinimleri olduğu için, bu özelleştirme esnekliği önemlidir.
Topluluk gelişimi: DSpace; bir topluluk tabanlı proje olup, kullanıcılar ve geliştiriciler tarafından sürekli olarak güncellenir ve geliştirilir.
DSpace yazılımının farklı sürümleri mevcuttur ve bu sürümlere, zaman içinde geliştirilerek yeni özellikler eklenmektedir. DSpace; bilgi yönetimi, dijital arşivleme ve açık erişim konularında kurumların ihtiyaçlarına yanıt veren bir çözüm olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Dspace7 nedir?
DSpace 7 ise; Ocak 2022 tarihinde öne sürülen, DSpace yazılımının en güncel ve en önemli sürümüdür. Birçok önemli özellik ve iyileştirmeyi içermektedir. Bu özellikler arasında; tamamen yeni bir kullanıcı arayüzü, güçlü bir REST API, geliştirilmiş arama kutusu, yeni bir gönderim kullanıcı arayüzü, yapılandırılabilir varlıklar özelliği, yönetici kenar çubuğu, GDPR uyumluluğu ve daha birçok iyileştirme özellikleri yer alır.
Ayrıca DSpace 7; çeşitli çevrimiçi entegrasyonlarla meta verilerin içe aktarılmasını destekler. İçe aktarım için birçok sağlayıcıyla uyumludur. Bu sağlayıcılar arasında; NASA Astrofizik Veri Sistemi (ADS), arXiv, CiNii, CrossRef, Avrupa Patent Ofisi (EPO), ORCID, PubMed, SciELO, Scopus, Sherpa Romeo, VuFind, Web of Science gibi sağlayıcılar bulunmaktadır.
Bunların yanında Dspace 7 yazılımının birçok avantajı bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Daha iyi performans: DSpace 7, kendisinden önceki sürümlere göre %50 oranına kadar daha iyi performans sağlar. Bu performans artışı; daha büyük veri kümelerini daha hızlı işleme ve daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunma yeteneğinin artmasını sağlamıştır. DSpace 7; daha verimli bir veri tabanı mimarisi, daha iyi performanslı arama motoru ve daha verimli bir kod tabanı dahil olmak üzere çeşitli faktörler sayesinde bu performans artışını sağlar.
Daha fazla özellik: DSpace 7, önceki sürümlere göre; yeni içerik türleri desteği ile videolar, ses dosyaları, 3B modeller ve daha fazlası gibi yeni türde dijital içeriğin depolanmasını kolaylaştırır. Yeni ve konfigüre edilebilir varlık nesne modeli ve araştırmacı profilleri sunar.
Daha gelişmiş arama seçenekleri: DSpace 7, daha gelişmiş arama ve filtreleme seçenekleri sağlar. Bu seçenekler, kullanıcıların içeriği daha kolay bulmalarına yardımcı olur.
Daha fazla güvenlik özelliği: DSpace 7, daha fazla güvenlik ve uyumluluk özelliği sağlar. Bu güvenlik artışı; içeriğin daha iyi korunmasını ve veri koruma düzenlemelerine uyulmasını sağlar
DSpace 7 yazılımının birçok yeni özelliği bulunmaktadır. Bu özelliklerinden bazıları şunlardır:
ORCID kimlik doğrulaması ve bir DSpace araştırmacı profiline senkronizasyon
9 yeni harici hizmetten içerik içe aktarma
Toplu meta veri güncellemeleri için değişiklikleri uygulamadan önce doğrulama
Gönderim formlarında türe dayalı alanlar
İş akışı onayı sırasında öğeleri ön izleme
Site, Topluluk ve Koleksiyon sayfaları için RSS/Atom beslemeleri
Öğe "erişim durumu" rozetleri
Oracle veri tabanı desteğinin kaldırılması
Kullanıcı arayüzü için çalışma zamanı yapılandırması
Gönderim kullanıcı arayüzüne öğe kısıtlamaları ekleme
OpenID Connect (OIDC) Kimlik Doğrulama Eklentisi
İşlemler kullanıcı arayüzünden "filtre-medya" çalıştırma
Özel "Göz at" yapılandırmaları için geliştirilmiş destek
Her ne kadar Dspace 7; önceki sürümlerde bulunan bazı özellikleri henüz içermese de gelecek sürümlerde bu eksik özelliklerin eklenmesi planlanmaktadır. Yeni eklenen özellikleri ise; DSpace yazılımının kullanıcı dostu, erişilebilir ve güçlü bir kurumsal veri arşivi platformu olma özelliklerini arttırmıştır.
Biz Research Ecosytems olarak da Dspace 7.6.2 versiyonunu sizler için özelleştirerek GCRIS Standard veri tabanını hazırladık. Bu veri tabanı; Türkiye'deki araştırmacı profilleri, birimler, yayınlar ve projeler arasında birbiri ile otomatik bağlantı sağlayan tek kurulumdur. Ayrıca yayınlarınız sizin için her ay otomatik olarak veri tabanına eklenir.
Bu sayede bilginin ve bilimin paylaşılmasını Dspace 7.6.2 kullanarak arttırdık. Stephen Hawking’in de dediği gibi:
"Bilim, hayatın bir kısmı değil, bütünüdür."
"Science is not a part of life, it is life itself."
Comments